Deniz Güzel, Dayanita Singh'in "Go Away Closer" sergisini yazdı. Güzel, yayın hayatına veda eden Fotomat'ın kurucularından ve K2 Sanat Merkezi'nin küratörlerinden. 

Hayward Gallery her zaman fotoğraf için önemli bir yer oldu. 1968'de kurululduğundan bu yana, özellikle de geçtiğimiz onyıl içinde Eggleston, Adams, Ruscha ve Lartigue gibi farklı zamanlardan ve üsluplardan sanatçıların sergilerine ev sahipliği yaptı. Şu sıralar aynı galerinin ikinci katında Dayanita Singh'ın "Go Away Closer" sergisi izleniyor. İngiliz basınında (ve vikipedi'de) "Haywards'ta kişisel sergisi açılan ilk hintli sanatçı" olarak yer alması ilginç. Zira sergiyi bir bütün olarak sanat tarihinden koparıp, magazinsel bir başarı öyküsüne dönüştürüyor. Herneyse; bizim işimiz fotoğrafla…

1961, Yeni Delhi doğumlu Singh, National Institute of Design, Ahmedabab'ta aldığı görsel iletişim eğitiminin ardından ICP'de (International Center of Photography) fotojurnalizm eğitimi aldı.[1]  İşlerinin Venedik Bienali'ndeki Alman Pavyonu'nda ve Frith Street'te (Londra) sergilenmesi ile yakın zamanda sıkça galeri/bienal izleyicisi ile buluşmuş olsa da fotoğraflarını genelde kitaplar halinde derleyip yayımlamayı tercih eden bir sanatçı. Bu sayede daha ulaşılabilir olduğunu söylemek mümkün. Bu sergi (Go Away Closer) sanatçının en son çalışması "Mona and Myself"i[2], yayımlanan kitapların tümünü ve erken dönem işlerinden geniş kapsamlı bir seçkiyi içermesi ile retrospektif niteliğinde.

Serginin punctum'u[3] yada kalbi bir arada, geniş bir odada sergilenen müzeler. Sekiz taneler: "File Museum", "Little Ladies Museum 1961 Present", "Museum of Chance", "Museum of Embraces", "Museum of Furniture", "Museum of Macfines", "Museum Men- Recent" ve "Museum of photography". Bu müzeler her biri farklı şekillerde (ve ölçülerde) tik ağacından yapılmış, farklı boyutlarda ve sayıda fotoğraf barındıracak şekilde tasarlanmış. Singh, fotoğrafları galeri duvarına değil galerinin içinde inşa ettiği duvarsız müze' lerin[4] içine yerleştirerek fotografik bir saptama yada sanatsal bir dışavurum yerine hayali bir müze arşivi, görsel bir bellek kaydı oluşturuyor.

Fotoğraflara bakarken sıkça kendimi John Szarkowski'nin (1925-2007) beş ilkesini düşünürken bulurum.[5] Singh'in işleri "the thing itself" in muhtemel bütün yorumlarına karşı duruyor ve fotoğrafı kendinde birşey olarak değil, sergi mekanında labirenti andıran, konularına göre sınırlandırılmış, amaca yönelik inşa edilmiş (purpose built) müzelerin arşiv malzemesi olarak kullanıyor. Mobilya müzesi çeşitli mobilyaların fotoğraflarından, fotoğraf müzesi ise kompozisyonları içinde bazen duvarda asılı, bazen modelin elinde duran fotoğrafların fotoğraflarından oluşuyor.

Singh'in işlerinde fotoğraf bir bellek ve arşiv objesidir; bellek ise Mnemosyne. Mnemosyne'nin çocukları Musa'lardır. Müze (Museum) kelime olarak "Musa'ların yeri" demektir; hafızanın çocukları olan ilhamın yeri. Bu fotografik müzelerde hem fotoğrafı çekilmiş müze objesinin hem de müzenin kendisinin yokluğu (absence) çalışmalara iki katmanlı bir temsil boyutu yüklüyor. Fotoğraflar objeleri temsil ederken panellerde müzeleri temsil ediyor. Belkide üçüncü dünya ülkeleirnin arşiv, toplumsal hafıza/bellek gibi konulara olan eksik yaklaşımını, sanat ve kültür politikalarının yetersiz kaldığı alanları Singh bir sanatçı olarak kendi fotoğrafik müzeleri ile doldurmaya çalışıyor ve kandi tasarladığı müzelerin hem sanatçısı hem de küratörü oluyor. Eğer fotoğrafçıdan çok fotoğraf kullanan bir sanatçının işlerini görmek isterseniz 15 Aralık'a kadar, 2-3 saatinizi bu sergiye ayırmanızı öneririm. Labirentin arasında gezinip Borges'i hatırlarsınız ve belki müzelerden birinde "Alef"i[6] görürsünüz.

Notlar: Giriş ücreti biraz pahalı; yetişkinler 11, indirmli bilet 8 Pound. Sergi için editörlüğünü Stephanie Rosenthal'ın yaptığı güzel bir kitapçıkta basılmış. Galerinin kitap dükkanında Dayanita Singh'ın kendi kütüphanesinde olan kitapların satışı da yapılıyor. Kitaplardan biri de Orhan Pamuk'un "Masumiyet Müzesi".