Dream City

#05
Anoek Steketee, Eefje Blankevoort
Orta Format
Hakkında Diğer Yazıları

İsmini Irak'ta bir eğlence parkından alan Dream City, fotoğrafçı Anoek Steketee ve yazar Eefje Blankevoort'un oluşturduğu bir kitap projesi.

Bu proje, insanların sosyal hayatlarından uzaklaştığı yerleri, eğlence parklarını işaret ediyor. Günlük hayattan kesitler, rutin yaşam halleri  yerine insanların sıradandan kaçış noktalarının fotoğrafları…

Çalışma; sosyal yaşamın savaş, baskı ve terör gibi sorunlardan dolayı huzurlu olmadığı ülkelerde gerçekleştirilmiş. Irak, Ruanda, Lübnan, İsrail, Filistin, Türkmenistan, Kolombiya, Endonezya gibi ülkelerde bu fotoğrafların çekilmesi, yani böyle şaşaalı eğlence parklarının olması şaşırtıcı görünebilir. Bu ülkelerle ilgili sadece savaşı ve acıyı gördüğümüzden olsa gerek, oralarda eğlenmek için böyle yerlerin var olabileceğine inanmak zor gelebilir.  Oysa her insan, nerede yaşarsa yaşasın, günlük yaşamından uzaklaşma ihtiyacı duyar.

Bu durum, duşta yalnız olduğunu bilip avazı çıktığı kadar şarkı söyleyen insanın rahatlığı gibi… Herkes eğlenmek için oradadır ve oradaki hiç bir aykırı davranış önemsenmez. O parkın dışında bir savaş olsa bile, bir an için sadece dönme dolaptan keyif almak, mutlu olmak yeterlidir. Dönme dolabın tepesine gelindiğinde yeniden şehri görmek zorunda kalsa bile yukarıda olmanın hazzı tatmin edicidir.

Projedeki fotoğraflar eğlence parklarını gösterse de, olabildiğince dingin fotoğraflar olduğu görülebilir. Gülen-eğlenen insanlar, yüksek hızlara çıkan oyuncaklar yerine sakin ve tetikte bekleyen bir duruş var. Sanki fotoğraflardaki yerlerin eğlence parkı olmasına rağmen savaş içinde bulunduğunu hatırlatır gibi…

Anoek Steketee projeden 13 fotoğrafı seçti ve bu fotoğrafların hikayesini Orta Format Dergi için yazdı:

 

1. Dream City, Irak

"Dream City" 1991'e kadar Saddam Hüseyin'in ordusuna ait bir askeri bölgeydi. Kürtlere karşı katletme mücadelesi Duhok'daki bölge komuta merkezinde yürütüldü. Üste yüzlerce Kürt hapsedilip, idam edilirken kimsenin yaklaşmasına dahi izin verilmemekteydi. 1991'den sonra gayrı resmi (de facto) özerk Kürt bölgesi Irak'ta kurulduğunda bölge yönetimi bütün askeri üsleri kaldırıp "bütün Kürtlerin eğlenebileceği" şeyler dikmeye başladı. Kışlalar yıkılıp,  dikenli teller kaldırıldı, toprak kazılıp ağaçlar dikildi. Süleymaniye'de görkemli Azadi parkı eski yerinde gün ışına çıkmış; Duhok'da "Dream City" eğlence parkı inşaa edilmişti. Bu özgürlük ve Saddam Hüseyin'e olan zaferin sembolü haline geldi.

 

2. Dream City, Irak

Musullu Asuri hıristiyanları olan Odisho ve Maryam "Dream City"e ilk defa geliyorlar. Saddam Hüseyin'in düşüşünden sonra diğer dini azınlıklar gibi onlar da ağırlıklı olarak müslümanların yaşadığı Irak'da barış içinde yaşıyorlar. Ancak savaşın başlamasıyla birlikte kökten dinciler tarafından eziyet görüyorlar. ‘Maryaam dışarıda oynayamıyor, dışarıda her gün vahşet var' diyor Odisho. Birçok asuri Musul'dan kaçmış, kiliseler havaya uçurulmuş, rahipler öldürülüp, mahalleler boşaltılırken Odhisho şehrini terk etmeyi reddediyor. ‘Biz yüzyıllardır Musul'da yaşadık' ‘ Kimse bizi doğduğumuz topraklardan kovamaz' diye açıklıyor Odisho.

 

3.Dunia Fantasia, Endonezya

Jakarta'yı ziyaret eden herkes Monas (MOnumen NASional; Ulusal Anıt) ve Dunia Fantasia'yı ziyaret eder.Bali'deki tapınaklardan, Papuda'daki idollere ve Sumatra'daki nefis yiyeceklere, Endonezya temalı bölüm ülkenin çeşitliliğini göstermeye çalışmaktadır.  Bu eğlence parkı bir zamanlar Cumhuriyet'in kurucuları tarafından tasarlanan bütünleşik yapısının propaganda imajlarını yansıtmaktadır.

 

4. Dunia Fantasia, Endonezya

Jakarta'daki Dunia Fantasia'ya giriş 14€. Buna rağmen, takımadalardaki hem zengin hem de fakir Endonezyalı'lar burada bir araya geliyorlar. Giriş ücreti Endonezyalı'ların çoğunluğunun aylık gelirinin beşte birine denk. Ancak karmaşık indirim sistemi ile birlikte faturaların okullar, şirketler, gazeteler ve dergiler tarafından alınması sayesinde neredeyse her Endonezyalı girebiliyor.

 

5. Chimelong Paradise, Çin

Chimelong Çin'deki bir çok eğlence parklarından biri. Bütün ideolojiden soyunup dünyanın diğer yerlerindeki eğlene parklarıyla yarışıyor; en'lerini reklam ediyor: en yeni, en büyük, en hızlı ve en heyecan verici. Park oteller, hayvanat bahçesi, safari parkı ve Guinnes rekorlar kitabında yer alan atraksiyonları içeren eğlence parkından oluşuyor. Chimelong'a giden her şey bir tiyatro oyununun kıyafetli hayvan yıldızları gibi. 20 yıl önce kitle eğlencede yer almasından beri canlı hayvan gösterileri Çin'de son derece popüler.

 

6-Ship, Turkmenbashi's World of Fairy Tales, Türkmenistan

Neredeyse ülkedeki herşey gibi Türkmenistan'ın büyük liderinden ismini alan Turkmenbashi's World of Fairy Tales'ın ışıltılı beyaz kuleleri mermer girişi çevreler. Türkmenbaşı olarak da bilinen Saparmut Niyazov halkına son hediyesi olan bu eğlence parkının açılışından iki hafta sonra vefat etti. Bölgede ‘Disney' olarak da bilinen Turkmenbashi's World of Fairy Tales'ın tamamı  Türkmen kimliği ve masalları üzerine olan 54 atraksiyona ev sahipliği yapıyor. Bu sayede eğlence parkı Niyazov'un kimlik politikasının devamlılığını açıkça göstermektedir.

 

7. Kerwan, Turkmenbashi's World of Fiary Tales, Türkmenistan

Kerwan, Türkmen masallarının canlandırıldığı mağaranın önünde pamuk şeker satıyor. Parktaki bütün atraksiyonlar gibi bu da Türkmen kimliğinin gösterilmesini amaçlıyor. Niyazov'un 21 yıllık yönetim süresince Türkmenistan dünyanın en kapalı ülkelerinde biri haline geldi. Niyazov "Sonsuza dek demokratik lider" seçildi ve Stalin'i bile kıskandıracak derecede bireysel takipçi edindi.

 

8. Ruslan's Car, Turkmenbashi's World of Fairy Tales, Türkmenistan.

Her akşam, Ruslan ve eşi eski Sovyet mahallesinde bulunan evlerinde çıkıp eğlence parkına gidiyorlar. Aşkabat'ın kupkuru çevresinde burası hayvanları için canlı yeşil çimi bulabilecekleri tek yer. Emekli güvenlik görevlisi olan Ruslan dört koyun ve iki ineğe baktıklarını söylüyor. Sütü markette satıyor. Tercümanın süt satmasının sebebinin az olan emekli maaşını arttırmak mı olduğunu sorduğunda, sarsılan Ruslan özür dileyip çimlerle olan meşguliyetine geri dönüyor.

 

9.  Bambino Super City, Ruanda

Bambino Super City, Kigali'den 20 km uzaktaki tepelerde küçük bir eğlence parkı. Aynı tepelerde insanlık tarihinin en dramatik olaylarından birine sahne olan ve Ruanda halkını parçalayan Ruanda soykırımı yaşanmış. Genellikle yabancılar ve üst sınıf Ruandalı'ların gidebildiği Bambino Super City, yemyeşil bahçeler, lezzetli yemekler ve birkaç bakımlı araç sunuyor. Yakınlardaki Masaka köyü sakinleri parkı hiç ziyaret edememiş. Zira ‘Giant's Ride' aracına biniş köydeki bir haftalık kiraya eşit.


10. Rollin' Roadway, Dollywood, Amerika Birleşik Devletleri

Dolly Parton'un Tenessee'nin doğusundaki eğlence parkı ‘Dollywood' her muhafazakar Amerika'lının isteyeceği  her şeyi sunuyor: tanrı korkusu, vatan severlik, çalışkanlık, kibar ve mükemmel misafirperverlik.  Girişi " Tekrarlamaya değer hatıralar" yazısı süslüyor. Kapıdan içeri girdiğiniz anda zamanda geriye gidiyorsunuz. Dollywood Amerika'nın geçmiş yıllarını yad eder gibi, bir şehrin ana yol üzerindeki zincir parçalarından biri değil de kendi başına şehir olduğu zamanlardan. Daha Amerika asfalt ve reklamlarla kaplanmadığı, trenlerin gelmeden önce beklendiği, insanların sokakta birbirlerini gördüğünde selamlaştığı ve incile ait değerlerin öğretildiği zamanlar.

 

11. Eddy, Dollywood, Amerika Birleşik Devletleri

Eddy Dollywood da sezonluk işçi. eğlence parkının yönetimi Eddy gibi yaşlı çalışanlara ideal işçi olarak saygı duyuyor. Bu çalışanlar misafirperver olmanın yanı sıra, yıllarca edinilmiş iş deneyimlerine sahip, kariyer yapma planları yok ve talepleri az. Ayrıca sürekli kontratları yok ve düşük maaşla çalışıyorlar. Karşılığında ise çalışanlar da fayda sağlıyorlar: park içinde ücretsiz sağlık hizmeti ve ücretsiz gösteriler. Dahası park sosyal çevre ve rahat çalışma koşulları sağlıyor.

 

12. Taj Mahal, Jaime Duque, Kolombiya

Parque Jamie Duque, Kolombiya'nın başkenti Botoga yakınlarına ülkenin en ünlü pilotu olan Jamie Duque tarafından kurulmuş. Park ziyaretçilere keyifli bir gün geçirmenin yanı sıra bazı şeyleri öğretiyor da. Ünlü binaların kopyalarını, gerçek boyutlardaki dinazorları ile Jamie halkını eğitmek istemiş. Dünyayı Kolombiya'ya getirerek, seyahatin anlamını bilmeyen Kolombiyalı'lara dünyadan birşeyler görme şansını vermiş. Hindistan'da çektiği fotoğraflara dayanarak Taj Mahal gibi binaların benzerlerin inşa etmiş. Kendi eğlence parkına o kadar bağlanmıştı ki ayrılmamaya karar verdi.  Ölümüne kadar geçen 12 yıl süresinde ailesi ile birlikte Taj Mahal kopyasının en üst katında yaşadı. Hatta dul eşi hala orda yaşamaktadır.

 

 

13. Military Base, Lunapark Beirut, Lübnan

47 yıl boyunca "Beirut Luna Park"ı karışıklıklar, savaş ve ekonomik bunalımla başetti. Parkın dönme dolabı başkentin en ünlü caddesi Corniche caddesi üzerindedir.  Atraksiyonlar çok az boya kullanabilseler de ziyaterçilere günlük gerlimli gerçekliklerinden  hoş bir kaçış vaad ediyor. Küçük ve duvarlarla çevrili bu eğlence parkı 70 ve 80'lerdeki kanlı iç savaşlar ve 2006'daki İsrail saldırında dahi hep açık kaldı. 2007 yazında 11 kişinin ölümüne sebep olan bomba patlamısından kurtulan park, patlamadan iki hafta sonra tekrar açıldı.