Blowback

#12
Pezhman Zahed
Hakkında
Orta Format
Hakkında Diğer Yazıları

Blowback, Pezhman Zahed'in İran'da yirminci yüzyılın başında petrol çıkarmak için kurulan Anglo-Iranian Co. şirketinin kamulaştırılması öncesine ait finansal raporlarla oluşan projesi.

Şu an BP'ye ait olan şirketin, İran çıkarını gözetmeye çalışan ve demokratik olarak seçilen başbakan Muhammed Musaddık hükümetini devirmek amacıyla düzenlenen bir harekata önayak olduğu söylenmektedir. CIA ve MI6'nın perde arkasında olduğu ve Ajax Operasyonu olarak bilinen olay, ilerleyen süreçte Musaddık'ın idamıyla sonuçlanmıştır.

Bu, petrol için yeryüzünde yapılan acımasız çıkar savaşlarından sadece biri. Devamında Anglo-İranian Co. ile var olan sorunların halkta oluşturduğu Batı karşıtı görüşlerin artması ve istemeden dahil olunan İkinci Dünya Savaşı, adım adım 1979'da gerçekleşen İran İslam Devrimi'ne zemin hazırlamıştır.

Zahed, projesindeki fotoğrafları oluştururken belirli bir frekanstaki ses dalgaları ile dinamik bir akışkan yüzey yaratıyor ve fotoğraflıyor. Biçimleri oluşturmak için kullanılan ses dalgaları, şirketin kamulaştırılmasından önceki kırk iki yıl içindeki en kritik dokuz yılı kapsayan süreçten İran'a ödenen telif hakkı ve İngiliz vergilerindeki net kara karşılık gelen değerlerde üretilmiş.

Fotoğraflarla beraber gizliliği kaldırılmış dökümanlardan alıntılar, Ajax Operasyonu'ndan hemen önce bulunmuş görüntüler sunan Zahed'in, proje metnindeki tarihçi L.P. Elwell-Sutton'dan alıntı da İngiltere'nin İran'a yaklaşımı konusunda oldukça dikkat çekici: "Endüstrinin başlamasıyla İngiliz Kraliyet Donanması iki dünya savaşında da yer aldı ancak bu İran'da büyük güçlerin çevirdiği politik manevralardan daha çok soruna neden olmadı."